วันอาทิตย์ที่ 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2560

"โฮดเห้า"

ภาษาภูไท คำว่า "โฮดเห้า" ในภาษาไทยแปลว่า "หวดข้าว"

ชมตัวอย่างการออกเสียงนะคะ



ภูไทเรียกว่า "โฮด" (เป็นเครื่องสานที่มีลักษณะเหมือนกรวยก้นป้านโดยจะสานชั้นเดียวภาษาไทยอิสานเรียกหวด)




"โฮดเห้า" หวดข้าว

ตัวอย่างการพูดภาษาภูไท

เอ๋าโฮดเห้ามาเห๋อแน = เอาหวดข้าวมาให้หน่อย


เอ๋าโฮดเห้ามาเสอหม้อนึ่งแน = เอาหวดข้าวมาใส่หม้อนึ่งหน่อย

โฮดเห้ามี 2 เบ๋อ = หวดข้าวมี 2 ใบ





ประโยชน์

 -เอ๋าไว๋นึ่งเห้า = เอาไว้นึ่งข้าว
 -เอ๋าไว๋นึ่งผัก = เอาไว้นึ่งผัก
 -เอ๋าไว๋อุ่นแนวกิ๋น = เอาไว้อุ่นอาหาร
 -เอ๋าไว๋เอดชุดนางแบบ = ทำชุดโมเดล...

วันศุกร์ที่ 24 พฤศจิกายน พ.ศ. 2560

"กกม่ะหาม"

ภาษาภูไท คำว่า "กกม่ะหาม" ในภาษาไทยแปลว่า "ต้นมะขาม"

ชมตัวอย่างการออกเสียงนะคะ




ภาษาภูไท เรียกว่า "กกม่ะหาม" ภาษาไทยแปลว่า "ต้นมะขาม"
 "กก" แปลว่า "ต้น" ,"ม่ะหาม" แปลว่า "มะขาม" (ข เป็น ห)




"กกม่ะหาม" ต้นมะขาม


ตัวอย่างการพูดภาษาภูไท

 -หึ้นกกม่ะหาม = ขึ้นต้นมะขาม

 -แม้นโหน๊ยม่ะหาม = สอยมะขาม

 -มาเด้อมากิ๋นส้มม่ะหามนำเดว = มากินมะขามด้วยกัน


วันพุธที่ 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2560

ลักษณะภาษาภูไท

  • มาทำความเข้าใจกับภาษาภูไทกัน
    • เผอ, ผิเหลอ, ผะเหลอ = อะไร
    "ผะเหลอนี่หน่า" = นี่คืออะไร
    "เว้าผะเหลอว่ะ" = พูดอะไรน่ะ
    "จักผะเหลอ" = ไม่รู้อะไร
    • เผ่อ, ผู้เหล่อ = ใคร
    "แม้ล่ะไป๋เหย้มเผ่อ" = แม่จะไปเยี่ยมใคร
    "ผู้เหล่อล่ะไป๋กับข้อยแด่" = ใครจะไปกับผมบ้าง

    • เสียงท้ายคำถาม
    • สิเหล่อ,เนอะเห่อ,ม่องเลอ = ที่ไหน
    "เพิ้น ล่ะ ไป๋ สิ เหล่อ" = เขาจะไปไหน
    "เจ้าอยู่ม่องเลอหว่ะ" = คุณอยู่ที่ไหนน่ะ
    • มิ = ไม่
    "ไป๋ฮึมิไป๋" = ไปหรือไม่ไป
    "มิได้" = ไม่ได้,ไม่มี
  • สระประสมในภาษาไทยถิ่นอื่น มักเป็นสระเดี่ยวในภาษาผู้ไท
    • สระ เอีย เป็น เอ
    กระเทียม - กะเท่ม
    โรงเรียน - โฮงเฮน,โลงเลน
    เสีย - เส
    • สระ เอือ เป็น เออ
    น้ำเชื่อม - นั้มเซิ้ม
    เสื้อ - เส้อ
    เบื่อ - เบ่อ
    เรือ - เฮอ
    • สระ อัว เป็น โอ
    กล้วย - โก๊ย
    ตัว - โต๋
    หัว - โห๋
    • สระใอ (ไม้ม้วน) เป็น สระเออ 
    ใหม่-เหม่อ
    ใส่-เส่อ
    ใจ-เจ๋อ
    ใกล้-เข้อ, เก้อ
    • สระไอ (ไม้มลาย)  จะออกเสียง จัตวา (+)
    ไป-ไป๋,
  • ข บางคำจะออกเสียงเป็น ห, ค บางคำจะออกเสียงเป็น ฮ 
    • เข้า-เห้า, ข้า-ห้า, ค้าขาย-ฮ้าหาย